Recursos Marinos y Pesquerías

Sobre las tendencias temporales en las abundancias y tamaño corporal de peces costeros: II International Symposium in Marine Science, Vigo-Spain. 27-30 April 2009.

11/05/09 ,

Entre el 27 y el 30 de abril ha tenido lugar en Vigo, el II Simposio Internacional de Ciencias Marinas organizado por la Facultade de Ciencias do Mar de la Universidade de Vigo.

El mismo día de la clausura presenté una comunicación oral (cuya presentación puede visualizarse a continuación) acerca de las tendencias a largo plazo en las abundancias y tamaño corporal de las comunidades de peces costeros gallegos. Nuestra intención (de Juan Freire, coautor y la mía propia) es aportar datos que permitan recuperar la perdida línea de referencia original (acerca de las biomasas de los océanos pre-pesquerías industriales).

Cuando salimos del agua

24/04/09 ,

¿Quién no ha sentido curiosidad por conocer lo que se dice de nosotros una vez hemos abandonado una habitación?. Cuestiones relacionadas o derivadas de esta curiosidad han sido ampliamente tratadas por diversos autores. Si el “hombre invisible” de H.G. Wells hacía uso de su particular índice de refracción para colmar su anhelo en este sentido, la “ventana indiscreta” de A. Hitchcock abundaba en el tema del voyeurismo.

Animados por el espíritu de “Toys” queríamos comprobar si las abundancias de los peces se mantenían una vez salíamos del agua luego de haber realizado un censo visual.

Después un largo proceso de innovación (que aún continúa), hemos logrado obtener unos equipos de video digital submarino que nos permiten obtener secuencias de duración y calidad preestablecidas. Las secuencias (15 s) siguientes son algunos de nuestros resultados después de 48h de fondeo en las Islas de San Pedro (A Coruña).

La mayor parte de nuestras secuencias tienen este aspecto.

En algunas pueden visualizarse pequeños peces, como estas doncellas (Coris julis).

En muy pocas aparecen sorpresas, como este banco de lubinas (Dicentrarchus labrax) al ataque.

Sopa de plancton nocturna (una curiosidad).

Publicado originalmente en Verde profundo

II International Symposium in Marine Science, Vigo-Spain. 27-30 April 2009

24/04/09 ,

Fernández-Márquez, D., Pita, P. and Muiño R. (2009). Spatial and temporal variability in the epibenthic megafauna assemblages in the marine reserve of fishing interest Os Miñarzos: influence of protection. II International Symposium in Marine Sciences. Vigo.

Abstract: The Marine Reserve of Fishing Interest Os Miñarzos (Galicia, NW Spain) is the first marine protected area declared in the whole Iberian Atlantic coast. Although administrative declaration took place on May 2007, it did not become effective until December 2007. The reserve has an extension of 2074 ha and it is made up by two no-take zones (where it is forbidden to practise any activity, excepting scientific research), and by a partially protected area, where restrictive rules about fishing and gathering shellfish were instaured.

This study describes the distribution and abundance of the epibenthic megafauna in the different zones of the reserve to monitor the possible future effects of the protection measures. Here we present our first year monitoring results, which establish the baseline conditions to test the magnitude of the protection effects in the years to come.

We have employed a BACI design (Before-After-Control-Impact), contempling three different level protection zones and uses: a closed area, a partially protected area, and an adjacent non-protected area (control zone). For these three zones species abundance and distribution were estimated by means of 100 m long transects. Two different transect sampling took place in each zone, covering sandy and rocky substrates respectively. Species abundance and distribution have been seasonally estimated in each zone. A SCUBA diver identified and counted the epibenthic megafauna in situ inside a frame of 0.25 m2 each 10 m. Species that could not be identified in situ were photographed or brought to the laboratory for identification.

We analysed the spatial and temporal differences in the composition, diversity and abundance of the epibenthic megafauna assemblages between the zones, in function of protection level, type of substrate, and season of the year.

Proxecto CLIGAL. Análise de Evidencias e Impactos do Cambio Climático en Galicia

12/04/09 ,

Freire J., R. Ferreiro & P. Pita (2009). Comunidades bentónicas e de peixes costeiros nos ecosistemas litorais. Evidencias do cambio climático. Pp. 455-500. En: Evidencias e Impactos do Cambio Climático en Galicia. Ed. Xunta de Galicia. Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible. Coordinación: Vicente Pérez Muñuzuri, Marisa Fernández Cañamero e José Luis Gómez Gesteira. ISBN: 978-84-453-4782-9. 719 pp. [Disponible en versión pdf en el sitio del proyecto y aquí]

Este libro presenta los resultados finales del proyecto CLIGAL: Análise de Evidencias e Impactos do Cambio Climático en Galicia de la Dirección Xeral de Desenvolvemento Sostible de la Consellería de Medio Ambente e Desenvolvemento Sostible. Más documentos de interés relacionados con este proyecto:

• Presentacións de evidencias do Cambio Climático en Galicia. Santiago de Compostela. Febreiro 2008.
• Evidencias e Impactos do Cambio Climático en Galicia. Resultados do proxecto (descarga del libro completo y por capítulos en versión pdf).
• Resumo para xestores públicos (capítulo final del libro)

Resumen del Capítulo 23. Comunidades bentónicas e de peixes costeiros nos ecosistemas litorais. Evidencias do cambio climático

Realizouse unha recompilación da información contida nas publicacións sobre as comunidades bentónicas litorais en Galicia. Esa información resultou enormemente heteroxénea. Unicamente algas, moluscos, crustáceos e poliquetos contan cunha base informativa mínima para permitir análises comparativas. Preséntase unha avaliación das publicacións destes grupos en canto á súa adecuación aos propósitos deste estudo. A análise da distribución das algas tipo “Kelp” ao longo do tempo ofreceu evidencias de variacións, posiblemente ligadas ao cambio climático. Discútese a posible orixe das lagoas informativas detectadas e proponse unha base metodolóxica para desenvolver un traballo eficiente de monitorización das comunidades bentónicas litorais. Por outra banda, e como consecuencia da crecente presión sobre as reservas pesqueiras globais, perdeuse a referencia do estado orixinal dos ecosistemas mariños, chave para cuantificar a diminución dos tamaños poboacionais e corporais dos recursos da pesca. Neste traballo modélanse mediante GLM as tendencias (1953-2007) nas variacións nas comunidades de peixes costeiros, froito das actividades humanas, mediante o emprego dun arquivo de campionatos de pesca recreativa submarina. As tendencias por mergullador e campionato no número de individuos capturados, no seu peso e no tamaño corporal do exemplar maior son significativas e de pendentes negativas. Actualmente o número de individuos capturados reduciuse nun 44% e o seu peso nun 74% respecto dos inicios da serie temporal, mentres que o tamaño corporal se reduciu nun 35%.

“Polvo News” Ano II, No. 6

26/03/09 ,

Raúl Madrid, coordinador del proyecto  proyecto Polvo Nordeste nos envía desde Brasil la sexta entrega de POLVO NEWS, el boletín de edita el LABOMAR acerca del mismo:

“Estamos encaminhando para conhecimento nossa última edição do boletim “Polvo News”, a qual, esta vez trata de temas importantes para o desenvolvimento sustentável da pesca e consumo de polvo, que incluem desde aspectos relativos ao ordenamento, passando pela situação pesqueira do México e Brasil, indicação da diferenciação entre a espécie nativa e a cosmopolítica e também relatorios de reuniôes importantes realizadas no Brasil e na Espanha.”

Boa leitura

Raúl Madrid

Coordenador do Projeto Polvo Nordeste

Descargar “Polvo News” Ano II, No. 6 (pdf)

Otras entregas en Proyectos>POLVO

Fismare en La Voz de Galicia

10/03/09 ,

En sección de ciencia y mercado de  la edición del 9 de Marzo de 2009 de La Voz de Galicia aparece un reportaje acerca de la spin-off del grupo FISMARE S.L: Sostenibilidad e Innovación.

La versión impresa en pdf se puede descargar aquí.

A continuación teneis el artículo completo:

Fismare, unha nova ollada para o sector pesqueiro

«Xurdimos como unha mestura de oportunidade e de necesidade», anticipa Juan Freire cando se lle pregunta por Fismare, unha spin-off forxada no seo do Grupo de Recursos Mariños e Pesqueiras da Universidade da Coruña. Hai tres anos viron que os seus traballos de investigación derivaban en proxectos que non eran estritamente académicos, en desenvolvementos que se podían replicar, en realizar, xa que logo, un traballo áxil de I+D afastado do que Freire, coordinador do grupo, entende como «a estrutura en moitas ocasións lenta e burocrática da Universidade». E naceu Fismare, unha empresa de base tecnolóxica que ofrece servizos relacionados coa xestión do medio costeiro e os recursos mariños. A oportunidade era o valor engadido que podían ofrecer: unha nova mirada para o sector. A necesidade gardaba relación coa posibilidade de ofrecer unha saída laboral a doutorandos que non tiñan un futuro claro. Por iso tres profesores da UDC, entre eles Freire, involucraron a cinco mozos. «Dous deles aínda están facendo o doutoramento, pero queriamos incentivalos, que fosen socios e non simples traballadores», puntualiza.

Baixo esa idea e unha planificación empresarial prudente que refugou a opción do capital risco, Fismare atopou o seu oco. Agora está a piques de incorporar catro novos traballadores, pero tamén atravesou por momentos de incerteza financeira. Os seus promotores non buscan diñeiro fácil e rápido senón emprego e proxectos de calado que acheguen coñecemento en ambos os sentidos, deses nos que se traballa un ano «e cóbrase ao final», matiza Freire. Hai vocación de investigar, pero tamén de desenvolver solucións prácticas para, por exemplo, sentar as bases da formación de reservas mariñas nas nosas costas, uns espazos protexidos para recuperar e conservar as especies e o hábitat. Así, traballaron no proxecto para pór en marcha a dos Miñarzos, na costa de Lira. Alí realizaron un seguimento polo miúdo dos ecosistemas, as capturas ou as áreas de pesca. Agora fan o propio en Cedeira. «Estamos a organizar a información, que se pesca, onde, o estado dos recursos, a diversidade do ecosistema?», explican. Tamén o fan en Aguiño onde están nunha fase máis embrionaria.

Outros servizos que ofrece Fismare configúranse como solucións de amplo percorrido nun futuro próximo. É o caso da consultaría en comercialización de produtos pesqueiros onde ilustran aos pescadores sobre as vantaxes de saltarse intermediarios na relación co comprador ou a certificación de pesqueiras. «No norte de Europa teñen importancia porque os consumidores apréciano, aquí estamos traballando en xerar a información para que se poida certificar a navalla da ría de Pontevedra ou o marisqueo de bivalvos de Abanqueiro, preto de Bueu», detalla Freire. Son labores nas que atoparon a colaboración de grupos de investigación da Universidade de Vigo, no primeiro caso, ou doutro dun grupo de enxeñeiros da Universidade da Coruña porque Fismare teñen unha filosofía colaborativa da que fan bandeira e que Freire xustifica: «A oferta de servizos de xestión ambiental está moi atomizada. Nós somos competimos nese mercado, pero cremos máis na colaboración para afrontar proxectos».

Fuente: http://www.lavozdegalicia.es/canales/cienciagalega/2009/03/09/00031236602121821645289.htm

Proyectos